Koferdam (inaczej ślinochron) jest to zakładany na zęba elastyczny materiał, który w trakcie leczenia stomatologicznego izoluje leczony obszar od pozostałych struktur i elementów jamy ustnej i gardła. Zazwyczaj wykonany jest z lateksu lub nitrylu i ma formę cienkiego, kwadratowego lub okrągłego arkusza o średnicy ok. 15 cm.
Koferdam tworzy mechaniczną barierę, czyli izoluje obszar pracy stomatologa od pozostałej część jamy ustnej Dzięki niemu nie ma potrzeby używania wałków ligniny do izolacji od śliny leczonego miejsca. Pacjent przez cały zabieg wykonywanego z użyciem koferdamu może swobodnie przełykać ślinę i oddychać przez nos.
Dlaczego to jest tak ważne?
W ślinie znajduje się bogata ilość bakterii, wirusów i grzybów
(ponad 700 gatunków i szczepów), które w przypadku kontaktu z opracowywaną przez lekarza dentystę powierzchnią zęba, znacznie obniżają rokowanie lub powoduje niepowodzenie w leczeniu, zwłaszcza kanałowym – endodontycznym.
Koferdam chroni również pozostałe tkanki pacjenta (warg, dziąsła, przełyk, drogi oddechowe) od materiałów, środków (głównie płynów) i narzędzi, które wykorzystywane są podczas przeprowadzania zabiegu, a które mogą podrażniać delikatną błonę, układ oddechowy lub mogą być nawet połknięte lub zaaspirowane do dróg oddechowych. Dzięki jego zastosowaniu nie ma ryzyka połknięcia lub aspiracji ww. materiałów.
Do poprawnej instalacji koferdamu nie wystarczy arkusz elastycznego materiału, ale jest potrzebny cały zestaw elementów dodatkowych, takich jak:
- Ramka koferdamu (różnej wielkości),
- Dziurkacz do wykonania odpowiedniego otworu w koferdamie,
- Haczyki i klamry o wysokiej sprężystości (dobierane w zależności od rodzaju i wielkości zęba),
- Kleszcze do mocowania klamer na zębie lub zębach,
- Nić dentystyczna do mocowania koferdamu,
- Uszczelniacz do koferdamu (stosowany w przypadku skomplikowanych powierzchni przyszyjkowej lub ograniczonej możliwości użycia klamer).
Użycie koferdamu nie jest skomplikowane, a daje wiele korzyści. Choć wymyślono ponad 150 lat temu w Stanach Zjednoczonych, do dziś stosowane jest z powodzeniem na całym świecie. Europejskie Stowarzyszenie Endodontyczne wprowadziło (2006) wytyczne dotyczące przeprowadzania leczenia kanałowego i uwzględnia ono rutynowe wykorzystanie koferdamu do leczenia kanałowego zębów.
