Co to jest sanacja?
Sanacja jamy ustnej to eliminacja wszystkich ognisk zapalnych obecnych w jamie ustnej. Jest zalecana wszystkim, ale w szczególności osobom, które przygotowują się do zabiegu chirurgicznego, chemioterapii, leczenia biologicznego (w przypadku chorób autoimmunologicznych) lub kobietom planującym zajść w ciążę. Do sanacji prowadzi kompleksowe leczenie stomatologiczne, którego celem jest całkowita eliminacja czynników zapaleniotwórczych, m.in. bakterii, wirusów i grzybów. W ten sposób minimalizuje się ryzyko przeniesienia infekcji z jamy ustnej na inne tkanki w organizmie.
Dlaczego należy mieć wyleczone wszystkie zęby przed operacją?
Obecność ognisk zapalnych w jamie ustnej prowadzi do wielu ogólnoustrojowych powikłań. Wszystkie chore zęby, z próchnicą, kwalifikujące się do leczenia kanałowego lub do usunięcia, a nawet stan zapalny dziąseł i obecność kamienia nazębnego prowadzi do ciągłego wysiewu bakterii do krwi. Stany zapalne jamy ustnej wydłużają okres rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych, zwiększają ryzyko niepowodzenia operacji serca, naprawy kolana, oka, wymiany biodra, mogą prowadzić do zakażenia rany pooperacyjnej lub niepowodzenie leczenia choroby ogólnoustrojowej, a nawet do ogólnego zakażenia organizmu.
Dlaczego konieczne jest wyleczenie zębów przed zajściem w ciążę?
Badania naukowe potwierdzają, że brak sanacji jamy ustnej w czasie ciąży zwiększają ryzyko poronienia, przedwczesnego porodu i niskiej masy urodzeniowej dziecka.
Kto powinien zdecydować się na sanację jamy ustnej?
Na sanację jamy ustnej powinny zdecydować się także osoby, które chorują przewlekle. Stany zapalne w zębach i przyzębiu stanowią dodatkowe źródło zakażenia. Co więcej, sprawiają, że układ odpornościowy pracuje nieco inaczej, dlatego może dojść do nasilenia się objawów choroby. Sanacja jamy ustnej jest wskazana przede wszystkim przy reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS), przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP), alergiach, chorobach serca, łuszczycy i osteoporozie.
Bakterie (paciorkowce) odpowiedzialne za próchnicę zębów mogą również stanowić przyczynę zapalenia stawów oraz zapalenia wsierdzia.
Sanacja względna i bezwzględna
Wyróżniamy sanację względną i bezwzględną. W tej pierwszej należy wyeliminować wszystkie aktywne ogniska stanu zapalnego w organizmie. Natomiast w sanacji bezwzględnej należy wyeliminować wszystkie elementy (zęby, zmiany w kości), które mogą stanowić potencjalne ognisko stanu zapalnego w odległej przyszłości. O tym, czy powinna być wykonana sanacja względna, czy bezwzględna decyduje lekarz prowadzący pacjenta (internista, kardiolog, onkolog, chirurg ogólny).
Czy przed operacją należy uzyskać zaświadczenie od dentysty?
Zdecydowanie tak. Przed zabiegami operacyjnymi (m.in. operacje kardiologiczne, wymiana biodra lub operacja kolana), każdy pacjent musi otrzymać zaświadczenie od lekarza dentysty o braku ognisk zapalnych jamy ustnej. Często także badanie powinno być wsparte szczegółową analizą zdjęć RTG.
Lekarz prowadzący kierujący pacjenta na badanie stomatologiczne zaznacza na skierowaniu informacje dotyczącą rodzaju sanacji (względna, bezwzględna) niezbędnej do prawidłowego przeprowadzenia zabiegu u danego pacjenta.
Kiedy należy udać się do dentysty i jak wygląda taka wizyta?
Wszelkie zabiegi związane z leczeniem stomatologicznym należy przeprowadzać najpóźniej dwa tygodnie przed planowanym zabiegiem czy operacją. Dlatego najlepiej na wizytę do dentysty należy udać się nawet 3-6 miesiące przed planowaną operacją. Mając duży zapas czasu dentysta dysponuje większymi możliwościami leczenia. Może zaplanować optymalne i najkorzystniejsze dla pacjenta leczenie zębów (np. leczenie endodontyczne, uzyskać wygojenie stanów zapalnych w kości dookoła zęba). Przy zbyt małej ilości czasu na zaplanowanie i realizację leczenia lekarz jest zmuszony podjąć decyzję dotyczącą leczenia interwencyjnego (często związanego z usunięciem zębów, które mogłyby być leczone, gdyby pacjent zgłosił się odpowiednio wcześnie).
Na pierwszej wizycie lekarz bardzo dokładnie bada pacjenta: ocenia węzły chłonne, stan dziąseł, mierzy głębokość sondowania, sprawdza ewentualne zmiany struktury i zabarwienia błony śluzowej, gardła, migdałków oraz obecność ubytków próchnicowych. Kolejnym krokiem jest wnikliwa analiza zdjęcia panoramicznego RTG oraz ewentualne poszerzenie diagnostyki o zdjęcie punktowe lub tomografię komputerową.
Konieczne do wykonania leczenie zaplanowane jest na odpowiednią ilość spotkań rozłożonych we właściwych odstępach czasowych. Niektóre zabiegi nie mogą zostać wykonane jednocześnie i należy poczekać na regenerację tkanek. Czasem zdarza się, że pacjent nie może czekać na efekt leczenia (operacja jest pilna, wymaga silnej immunosupresji lub jest zbyt mało czasu na przeprowadzenie leczenia), wtedy przeprowadza się bezwzględną sanację z usunięciem wszystkich zębów, które są ogniskiem zapalnym. Po zakończonej sanacji pacjent otrzymuje zaświadczenie o braku ognisk zapalnych w jamie ustnej.
Zdrowa jama ustna zmniejsza ryzyko powikłań leczenia ogólnoustrojowego oraz ciąży!